Met hoofd en hart – Christie Watson

Na meer dan twintig jaar op alle denkbare afdelingen in verschillende ziekenhuizen te hebben gewerkt, opent voormalig verpleegkundige Christie Watson de deuren voor ons allemaal. Ze leidt ons door ziekenhuisgangen naar premature baby’s die aan een netwerk van slangetjes vechten voor hun leven. Ze brengt ons naar een zaal waar kankerpatiënten chemotherapie toegediend krijgen en we staan naast haar op de geriatrische afdeling, waar zich de kwetsbaarste mensen van onze samenleving bevinden. Ze maakt ons deelgenoot van de doodgewone en toch bijzondere levens die het pad van een verpleegkundige kruisen.

Voor Christie Watson was de verpleging niet haar droomberoep. Als jongere switchte ze van de ene carrièremogelijkheid naar de andere; ze had geen idee wat ze wilde worden. Tot ze op zeker moment kwam te werken in een tehuis van de Spastics Society en ze in aanraking kwam met de verpleging. Ze was jong, ze was arm, ze woonde op zichzelf, en was naarstig op zoek naar werk. Als ze verpleegkunde zou gaan studeren, zou ze een beurs krijgen en een woning, dus begon ze als zeventienjarige aan haar studie. Er was echter wel een groot probleem: Christie kon niet tegen bloed.

Christie Watson begint haar verhaal op de spoedeisende hulp van het ziekenhuis waar zij werkt. Ze neemt je mee door een groot deel van het ziekenhuis en beschrijft allerlei details, terwijl ze patiënt Betty begeleid naar de spoedeisende hulp.

Daarna neemt Christie je mee naar de verschillende afdelingen waar ze heeft gewerkt, waaronder:

• De psychiatrische afdeling, waar ze een patiënt behandelde met heftige schizofrenie (eigenlijk is het de samenleving die een gevaar vormt voor psychiatrische patiënten, niet andersom);
• De verloskamers met niet alleen maar mooie verhalen;
• De kinderafdeling in een ziekenhuis in Oost-Londen op Hackney Road waar kinderen ernstige problemen en ziektes hebben en waar Christie binnen een paar weken een aantal vervelende ziektes oploopt, maar waar ze ook ontroerende momenten kent (Tia’s moeder staat achter haar, lacht naar me en doet haar hand open en dicht, alsof ze het geluid wil vangen en voor altijd vasthouden. Ik doe het zelfde.)
• Op de NICU (Neonatale Intensive Care) waar ook de Specialistische Zorg voor Baby’s (SCBU) is gehuisvest. Daar worden te vroeg geboren baby’s opgenomen, maar ook voldragen zieke baby’s;
• De operatiekamer waar een jongen nieuwe longen krijgt en Christie een twaalf uur durende operatie meemaakt.

Dit zijn maar een paar afdelingen en verhalen waarover de auteur schrijft.

Recensie
Laat ik beginnen met de opmerking dat het lezen van dit boek een emotionele achtbaan is geweest. Het is goed geschreven en Christie verteld zeer gedetailleerd, maar soms is het te veel om door te kunnen lezen. Niet op een saaie manier (alles behalve dat), maar tussendoor had ik wel adempauzes nodig om weer door te kunnen. Het is allemaal zeer intens!

Het boek begint met een wandeling richting de spoedeisende hulp. Daar is het afgeladen vol en tijdens het lezen besef ik me hoe goed het in Nederland geregeld is nu de meeste patiënten eerst langs de huisartsenpost gaan, alvorens ze op de SEH terechtkomen. Daar in Londen komt alles en iedereen binnen op de SEH en blijkt het enorm druk te zijn. Toch vindt deze vrouw ruimte om voor Betty te zorgen, ondanks dat ze het feit dat er ‘niets’ met haar aan de hand is. 

Ik kijk naar de Bair Hugger en dan naar Betty. Haar ogen stralen. Ik blijf nog even. Betty is niet ziek; ze heeft geen dichtgeslibde slagaders, ze hoeft geen operatie of medicijnen of apparaten. Maar ze heeft wel iets nodig, iets waar verpleegkundigen in kunnen voorzien. Ik pak opnieuw een hand; dankzij de Bair Hugger hebben we nu dezelfde temperatuur. Even is lastig te zeggen waar mijn hand ophoudt en de hare begint.

Deze verpleegkundige spreekt als een vrouw met honderd jaar werkervaring, maar klinkt als een twintigjarige vrouw boordevol energie. De eerste twee hoofdstukken lees ik snel en als het bedtijd is kan ik bijna niet wachten tot het ochtend is en ik weer kan gaan lezen. Toch merk ik ook dat ik moeite heb met de harde verhalen in dit boek, de gruwelijkheden. De verhalen die je bijna doen kokhalzen. Verhalen zoals die tijdens haar stage op de psychiatrische afdeling. Voor mij to much information, te schrijnend, te dichtbij.

Ik concentreer me op zijn gezicht, angstig, vertrokken, met kleine scherfjes tranen in zijn ooghoeken, als nietige splinters glas.

Ook haar verhalen over het werk op de afdeling neonatologie zijn heftig en komen diep binnen. Ik moet dan ook een aantal keren mijn tranen wegslikken. Dan komt het me te dichtbij en heb ik moeite met verder lezen. Het is prachtig, maar wederom te zwaar om  door te lezen.

De baby’s zijn fragiel, ze verkeren op het randje van het bestaan, tussen twee werelden…

Het verschil tussen de Nederlandse ziekenhuizen en die van Londen lijken twee eeuwen van elkaar te verschillen. Steeds weer heb ik het gevoel een boek te lezen van een gepensioneerde verpleegkundige en steeds weer bedenk ik me dat de auteur rond de veertig jaar oud is. De tijd dat zij kinderpediatrie deed (wat niet meer dan 20 jaar geleden kan zijn) lijkt nog zoveel jaren eerder dan toen ik in 1991 in het ziekenhuis lag. In 2008 was ik met mijn man in een ziekenhuis in Londen en toen viel me op hoe oud de ziekenhuizen in Londen zijn. Ook haar uniform verbaast me in zekere zin en daardoor ik moet denken aan ‘Call the midwife’. 

Laat ik voorop stellen dat ik vind dat dit boek ontzettend goed en beeldend geschreven is, maar het is het mij soms gewoon te heftig, te rauw, te beangstigend en te pijnlijk.

Met hoofd en hart – Christie Watson
Hardcover, 320 pagina’s, uitgeverij HarperCollins
Bestel dit boek hier >>>>