Een eigen taaltje

Vrogger wodden rieken wal in de karke bie e’zet en as dee der een hörtjen der leijen, begun dat te stinken.
En dee loch trök dan aoveral deur hen ok deur de vloere naor baoven en as ie dan net op ut karke bankje met de neuse der baoven zit ,dan stunk dat beheurlijk en dan zeiden de leu das een rieken stinkerd. Daor kump de uitdrukking een riekenstinkerd vandan, want allenig rieken hadden ut veurrecht um in de karke begraven te worden”,

Een klein stukje Achterhoeks dialect, daar waar onze levens zich bevinden. Ik kan de “taal” niet spreken, amper verstaan, en bovenstaande heb ik ook echt niet zelf geschreven. Sterker nog, ik vind het een vreselijke taal. Menig Nederlander kan het niet verstaan, dan wel spreken, maar daar trekken de Achterhoekers zich helaas weinig van aan. Ze blijven in hun eigen “taaltje” spreken. Manlief is in deze streek geboren, en hoewel hij aardig zijn best doet om “gewoon” Hollands tegen mij te spreken hoor je aan bepaalde “o” klanken dat het een oosterling is. Op zich weinig mis mee, toch waak ik voor die vreselijke “o” klank . Ik wil deze dan ook absoluut niet overnemen. Heel enkel heeft manlief teveel Achterhoekers ontmoet en begint hij spontaan het dialect over te nemen. Ik maak Jasmijn dan altijd maar wijs dat papa een beetje chinees praat.

Maar ja kleine meisjes worden groter en onze dochter (17 maanden) begint nu ook haar woordenschat uit te breiden. Na de “mama” en “papa” zijn nu ook “tinken” (dit is óf zitten óf drinken) “jam” (sam onze hond) en een aantal andere dagelijkse woorden aan de beurt. Tot ze het woordje “Tosso” (tot zo!)  begon te noemen. Als ik de hond uitlaat en Jasmijn blijft even bij papa riep ik altijd vrolijk “Tot zo!”  in het heldere Hollands natuurlijk. Inmiddels zegt mijn dochter als ze haar jas aantrekt “Tosso!” maar dan ik het verrekte dialect met die ellendige “o”. Ook brood en auto krijgen de “o” klank zoals ze het hier in het Achterhoeks kunnen zeggen. Ik heb mijn best gedaan, maar mijn dochter krijgt -of ik het nu wil of niet- een klein beetje het Achterhoekse dialect mee, daar waar zij ter wereld kwam!

Benieuwd wat er nou boven aan stond? Dit is de tekst zoals de meeste mensen het zouden schrijven:
Vroeger werden rijken wel in de kerk bij gezet en als ze er een poosje lagen, dan begon dat te stinken.
Die lucht trok dan overal door heen en ook door de vloer naar boven en als je dan net op het kerkbankje met de neus er boven zat dan stonk dat behoorlijk en dan zeiden de mensen dat is een rijke stinkerd, daar komt de uitdrukking een rijke stinkerd vandaan. Want alleen de rijken het voorrecht om in de kerk begraven te worden.