Tijdmeters

Op een druilerige zomerdag in 1984 ontmoet de van huis weggelopen tiener Holly Sykes een vreemde vrouw die haar in ruil voor een slok thee om ‘asiel’ vraagt. Pas jaren later zal Holly erachter komen wat voor asiel de vrouw precies bedoelde. Tijdmeters volgt Holly’s leven. Van haar jeugd in het café in Gravesend tot haar oude dag in Ierland. Van het moment dat ze van huis wegloopt tot het moment dat ze moet overleven in een bijna failliete samenleving. De vroege verdwijning van haar jongere broertje is daarbij een belangrijk raadsel dat haar hele leven blijft doorwerken.

Recensie
Toen ik deze beschrijving op de achterkant van Tijdmeters las, kon ik niet vermoeden wat voor bijzonder boek ik op het punt stond te gaan lezen. Die eerste alinea, die drong nog niet tot me door en ik verwachtte een totaal ander boek. Ja, je zou kunnen zeggen dat Tijdmeters het leven van Holly volgt, maar dat is slechts een van de centrale lijnen in het boek. Er zijn nog veel meer verhaallijnen in het boek. Die totaal los lijken te staan van Holly, maar die dan opeens en onverwacht toch weer op Holly stuiten.

Tijdmeters wordt een kaleidoscopische roman genoemd, of een mozaïekroman. Het bestaat uit zes delen, die zich ieder in een ander jaartal afspelen, in een andere sfeer en stijl en -in eerste instantie- een andere hoofdpersoon hebben. Het boek begint in 1984, springt dan naar 1991, om vervolgens naar 2004, 2015 en 2025 te gaan en te eindigen in 2043. Wat mij raakte was de scherpe analyse van het tijdsgewricht waarin het verhaal zich afspeelt, bijvoorbeeld de kritische blik ten aanzien van de oorlog in Irak die bijvoorbeeld in 2004 in volle gang was.

En inderdaad, toen David Mitchell Tijdmeters schreef was het nog geen 2015, en op het moment dat ik deze recensie schrijf is het nog maar net 2015. En 2025 en 2043 liggen nog in de verre toekomst. Maar toch lijkt het alsof het klopt, is het geloofwaardig. Zeker 2015 waarin teruggeblikt wordt op de afgelopen jaren. Al moet ik zeggen dat de toekomst die Mitchell schetst voor 2043 niet echt een fijne toekomst is …

Tijdmeters kent veel verschillende lagen. Oppervlakkig lees je over het leven van Holly, of van een van de andere hoofdpersonen. Maar daaronder gebeurt er van alles. Daar waar je in deel 1984 nog onbevangen leest en je vreemde gebeurtenissen misschien in eerste instantie voor kennisgeving aanneemt, word je je verderop in het boek steeds bewuster van het feit dat er dingen gebeuren die eigenlijk niet kunnen. Vallen je woorden op die je voorheen niet kende. Begrijp je soms domweg niet wat er aan de hand is. En het gekke is, het blijft boeien en op een of andere manier is het nog geloofwaardig ook.

Tijdmeters gaat over tijd. Niet over onsterfelijkheid of over reizen door de tijd, maar over tijdloosheid en over het verlengen van het leven of maar blijven leven. Noem het reïncarnatie, noem het een ziel die van lichaam wisselt.
Centraal in het boek staat een strijd tussen goed en kwaad, hier verpersoonlijkt door de Chronometristen en de Anachoreten. Holly raakt onbewust betrokken bij deze strijd en daarmee is ook het verband tussen de verschillende delen van het boek gelegd.

Het is niet te doen om in een paar honderd woorden uit te leggen waar het boek precies over gaat of om het samen te vatten. Ik heb in deze recensie een paar elementen aangestipt die mij geraakt hebben en die mij bezig hielden, ik kan niet volledig zijn. Tijdmeters is een boek dat onder je huid kruipt en waar je over na blijft denken. Nu ik het net uit heb kwam dit als eerste in me op, grote kans dat ik over een paar weken een heel ander verhaal zou schrijven. En er zijn eindeloos veel analyses op dit boek los te laten, over de muziek die op de achtergrond speelt, over de citaten uit andere boeken en nog veel meer.

 Feit is dat ik Tijdmeters met heel veel plezier heb gelezen. Het is een bijzonder boek dat prettig leest. Het is wel een boek waar je je aandacht bij moet houden, voor mij persoonlijk is het niet geschikt om vlak voor het slapen gaan te lezen want dan ben ik er eindeloos in bezig en volg ik de lijn(en) op een gegeven moment niet meer. Het is spannend, het is cynisch, het heeft humor, het is meeslepend, het is goed geschreven, het leest prettig en het zit enorm goed in elkaar. Kortom, ik vind Tijdmeters een boek dat zeer de moeite waard is.

Hier vind je een exclusief interview met David Mitchell en kan je een fragment van Tijdmeters lezen.

Tijdmeters – David Mitchell
Roman, paperback, 688 pagina’s, Nieuw Amsterdam
Bestel dit boek hier >>>>