De dashcam is populair! Maar waarom?

In Rusland weten ze inmiddels al niet beter. Het rijden met een dashcam is daar verplicht. Deze wet is ontstaan doordat er veel verzekeringsfraude werd vastgesteld. Om dit probleem op te lossen was er een betere bewijsvoering nodig. Anno 2020 is de wetgeving in Rusland zelfs zo verruimd dat verzekeraars geen geld meer uitkeren als er geen bewijs wordt geleverd. Bovendien groeit het aantal corrupte agenten in Rusland nog steeds en met behulp van een dashcam kunnen automobilisten zich wapenen tegen deze corruptie. Maar hoe zit dat in Nederland?

Ook in Nederland groeit de vraag naar de dashcam, dat blijkt uit recent onderzoek van EenVandaag. Zij deden onderzoek onder ruim 22.000 automobilisten. En wat bleek? Maar liefst 22 procent was duidelijk geïnteresseerd in de aanschaf van een dashcam. De dashcam is dus hot topic! Maar waarom? Van corrupte agenten is in Nederland geen sprake en dashcambeelden worden in ons land ook niet verplicht gesteld door verzekeraars. Hoewel het fenomeen steeds populairder lijkt te worden, zijn de voordelen te betwisten. Kortom, is de dashcam echt in opkomst of hebben we te maken met een hype?

Voordelen dashcam?

Uit onderzoek van het Algemeen Dagblad blijkt dat er op dit moment bijna een half miljoen automobilisten een dashcam in de auto hebben. Het AD schrijft tevens dat dashcam-fabrikanten geloven dat het aantal de komende jaren enorm zal toenemen. Maar wat voor voordelen heeft het gebruik van een dashcam dan volgens deze fabrikanten?

Er zijn meerdere redenen om een dashboard camera aan te schaffen. De belangrijkste reden is het vastleggen van asociaal gedrag. Bovendien verwacht men dat er minder discussie over de schuldvraag bij een ongeluk zal zijn. Dashcambeelden waarbij de schuldige is vastgelegd, kunnen worden ingediend als bewijsstuk bij de verzekeraar of wetshandhaver.

Maar is dit wel zo eenvoudig als het klinkt? De dashcam legt immers alléén de voorkant van de auto vast. Wanneer jij tegen iemand aanrijdt staat dit dus op film – achteruitrij incidenten daargelaten. Maar wanneer jij van achteren of via de zijkant wordt aangereden, staat daarvoor geen bewijs op jouw dashcam. In feiten leg je dus enkel bewijs vast wanneer jij zelf de schuldige bent. Tel daarbij op dat dashcambeelden door de politie of werkgevers kunnen worden opgeëist en daarmee (in theorie) tégen je worden gebruikt. Dan ben je die dashcam toch liever arm dan rijk?

Privacy issues

Het vastleggen van asociaal rijgedrag is de nummer één reden voor het aanschaffen van een dashcam. Echter mogen deze beelden niet online worden gepubliceerd, omdat dit conflicteert met de Europese privacywetgeving. De dashcam biedt dus geen input voor een sensationeel wegmisbruikers YouTube-kanaal. Ook het insturen van dergelijke beelden naar de politie leidt over het algemeen tot een teleurstellend resultaat. Dashcam beelden zijn op zichzelf staand namelijk geen bewijs. Waarom niet? Omdat het mogelijk is om het beeldmateriaal aan te passen, waardoor de betrouwbaarheid van de beelden ter discussie kan worden gesteld. Daarnaast maken beelden vaak niet duidelijk wat er aan de situatie vooraf ging.

Standpunt verzekeraars

Maar hoe denken Nederlandse verzekeringsmaatschappijen eigenlijk over dit opkomende fenomeen? Verzekeringen.com deed onderzoek bij verschillende grote verzekeraars, waaronder Delta, Univé, Delta Lloyd, Aegon, ABN AMRO en de Goudse. Alle verzekeraars die betrokken waren bij het onderzoek lieten weten dat dashcambeelden wel degelijk kunnen worden ingezet om schuldvraag te beantwoorden. Wanneer dashcam beelden ter bewijsvoering worden meegestuurd, zullen verzekeraars hier in de meeste gevallen dan ook gebruik van maken. Hieruit blijkt de dashcam dus een effectief hulpmiddel. Echter zijn er bij de meeste (simpele) schadeclaims geen dashcam beelden nodig, omdat de schuldvraag direct duidelijk is. Dit blijkt ook uit het statement van Ron Adams, marketing & sales manager Allianz Direct: “Als het om een ‘simpele’ schade gaat waarbij beide partijen er qua aansprakelijkheid samen uitkomen, worden beelden meestal niet ingestuurd. Maar in complexe situaties waar discussie ontstaat over de schuldvraag, zeggen beelden natuurlijk veel meer dan woorden. Het zijn perfecte hulpmiddelen om zaken te verduidelijken en een schade eerlijk af te handelen. Door het gebruik van videobeelden kunnen wij in veel gevallen discussie vermijden.”

Ondanks dat Nederlandse verzekeraars dus positief zijn over het gebruik van dashcambeelden in bewijsvoering, geven ze ook aan dat beeldmateriaal van dashcams nog maar zeer incidenteel wordt meegestuurd door verzekerden. Dus hoewel steeds meer mensen blijkbaar over een dashcam beschikken, worden deze beelden nog maar zelden meegestuurd naar de verzekeraar. Dit roept natuurlijk vragen op.

Dashcam in Europa

Als we kijken naar een overzicht van de andere Europese landen, moeten we concluderen dat veel van hen nog geen heil zien in de dashcam. Neem bijvoorbeeld ons buurland Duitsland, hier is geen specifieke wetgeving voor de dashcam maar wordt gebruik wel ten zeerste afgeraden, evenals in Spanje en Zwitserland. In Luxemburg, Oostenrijk en Portugal is het gebruik van een dashcam zelfs verboden. In deze landen is de dashcam in strijd met de privacywetgeving. Daarnaast wordt de dashcam gezien als afleiding op de weg. Deze nadelen wegen vooralsnog niet op tegen de voordelen van de dashcam.

Tot op heden is het gebruik van een dashcam in Nederland noch verplicht noch verboden. “Het is helemaal aan de verzekerde of deze de beelden willen inzetten,” aldus Adams, Allianz Direct. Ook volgens Richard Weurding, directeur van het Verbond van Verzekeraars, is een verplichting voorlopig niet aan de orde. Volgens Weurding zou er dan eerst grondig onderzoek moet worden gedaan naar de positieve en negatieve kanten van het gebruik van de dashcam.

Ondanks dat Nederland dus ook nog niet volledig overtuigd lijkt van de voordelen van de dashcam, is Nederland wel vooruitstrevend. Volgens onze privacywetgeving mogen dashcambeelden gemaakt en gepubliceerd worden mits personen niet direct herkenbaar in beeld komen of herleidbaar zijn via hun kentekenplaat. Duidelijke regelgeving over de betrouwbaarheid van dashcambeelden in rechtspraak is echter nog niet beschikbaar.

Dashcam: Opkomend fenomeen of hype?

Nederland lijkt zich voor te bereiden op de opkomst van de dashcam. Al worden door critici vraagtekens geplaatst bij de betrouwbaarheid en bruikbaarheid van dashcambeelden als bewijsmateriaal.

En de Nederlandse automobilisten? De verkoopcijfers laten zien dat zij zo’n dashcam in de auto wel zien zitten. De dashcam kan immers ook gebruikt worden voor het vastleggen van mooie (vakantie)routes of het asociale rijgedrag van je buurman. De verwachting van dashcam-fabrikanten is dan ook dat het aantal dashcams in auto’s de komende jaren verder toe zal nemen. Maar of de dashcam ook daadwerkelijk een belangrijke rol zal bemachtigen in de wereld van bewijsvoering, valt nog te bezien.