TrotseMoeders: magazine voor moeders door moeders Een site door moeders, voor (bijna) moeders. Wij delen onze ervaringen!
Op zesendertigjarige leeftijd wordt de briljante en ambitieuze neurochirurg Paul Kalanithi gediagnosticeerd met stadium IV longkanker. Van de ene op de andere dag verandert hij van een arts die levens redt in een patiënt die moet vechten voor zijn eigen leven. De laatste 22 maanden van zijn leven besluit hij zijn grote ambitie waar te maken: een meesterlijk boek schrijven over zijn bijzondere levensloop.
Wat maakt het leven nog de moeite waard als je de dood in de ogen kijkt? Wat doe je als al je dromen over een toekomst plaats moeten maken voor een miserabel noodlot? Wat betekent het om een kind te krijgen en nieuw leven op aarde te zetten terwijl je eigen leven langzaam wegebt?
Paul Kalanithi stierf in maart 2015, terwijl hij de laatste hand legde aan zijn memoires. Zijn wijze observaties en rijke inzichten in het leven zijn hartverscheurend. Als adem vervliegt is een onvergetelijk boek over een naderend einde en de relatie tussen arts en patiënt van een begenadigd schrijver, die helaas beide rollen moest vervullen.
Recensie
Er zijn van die boeken waar ik met lichte tegenzin aan begin. Wanneer het gaat over (ernstig) zieke kinderen, misbruik of -in dit geval- over een man, arts, vader, echtgenoot, die de diagnose kanker krijgt. Een waargebeurd verhaal wat niet goed afloopt.
Toen ik begon in dit boek, werd ik meteen meegezogen in het verhaal. Het verhaal van Paul Kalanithi, wat hij in twee delen in dit boek opschrijft. Eén deel over zijn leven vóór de diagnose kanker, en één deel ná de diagnose.
Het eerste deel verhaalt vooral over zijn leven als arts. Paul Kalanithi is na zijn artsopleiding gaan specialiseren als neurochirurg. Hij beschrijft momenten uit zijn opleiding die een bijzondere betekenis voor hem hadden, ervaringen die hem iets leerden en waardoor hij geworden is wie hij is. Soms zijn de verhalen wat ‘medisch’, voor mij bijzonder interessant omdat ik zelf ook geneeskunde heb gestudeerd, ook bij een Whipple operatie ben geweest, veel van de dilemma’s over leven en dood herken (alleen uit mijn opleiding, gelukkig niet uit de praktijk) en neurowetenschappen een van mijn favoriete vakken was. Voor sommige mensen is het misschien wat te technisch, maar lees vooral verder want het boek is echt de moeite waard!
Een arts krijgt onherroepelijk te maken met leven en dood. En als arts moet je vaak slecht nieuws brengen aan patiënten en hun dierbaren. Soms moet je ook een keuze helpen maken, moet je hen uitleggen wat verder leven inhoudt. Dat is ook zeker het geval bij neurochirurgen die mensen het verschil tussen leven zoals ze gewend zijn geweest, en leven met veranderingen die wellicht niet wenselijk zijn moeten uitleggen. 
Opereren aan hersenen en zenuwen levert andere risico’s dan opereren aan kromme tenen, zoals iedereen zich kan voorstellen.
De eerlijkheid waarmee Paul Kalanithi vertelt over zijn periode als arts in opleiding is indrukwekkend. Dit is iemand die ik graag als arts zou willen hebben. Iemand die perfectie nastreeft, eerlijk is en de mens die al dan niet geopereerd moet worden in zijn/haar waarde laat. De lessen die hij uit zijn ervaringen en uit de gevolgen van zijn keuzes trekt, zijn indrukwekkend. Hij blijft streven naar groei, naar een niveau waarop zijn bewuste keuzes zo optimaal mogelijk gemaakt worden.
En dan komt de diagnose: kanker. En dan kanker in een vorm die niet te genezen is. In één klap is het leven van Paul Kalanithi niet meer dat van een getrouwde arts die bijna klaar is met zijn studie en waar de toekomst voor open ligt. In één klap is hij een patiënt die weet dat hij zal overlijden aan kanker, maar niet wanneer.
De onzekerheid is erg moeilijk voor Paul Kalanithi. Wanneer je precies weet hoelang je nog leeft, kun je beter bepalen wat je met de resterende tijd gaat doen dan wanneer je dat niet weet. Kijk maar naar je eigen leven. Voor de meesten van ons geldt dat men weet dat men ooit zal overlijden, maar dat men niet weet wanneer. We zijn er dus het grootste deel van de tijd niet mee bezig. Wanneer je jezelf de vraag stelt “wat zou ik doen wanneer ik nog één jaar te leven had” of “wat zou ik doen wanneer ik nog 10 jaar te leven had, of één maand, of één dag?” dan zou iedere vraag waarschijnlijk anders beantwoord worden.
Omdat de behandeling van Paul Kalanithi in eerste instantie aan lijkt te slaan, gaat hij opnieuw aan het werk. Het is hem en zijn vrouw ook gegund om een kindje te krijgen. En dan gaat het ineens enorm achteruit. Paul Kalanithi besluit dan te gaan schrijven en het resultaat van die keuze is het boek Als adem lucht wordt. Een boek wat abrupt eindigt en door de vrouw van Paul Kalanithi, Lucy, afgemaakt is.
Als adem lucht wordt is één van de mooiste en indrukwekkendste boeken die ik de laatste tijd heb gelezen. Ik kan iedereen aanraden dit boek te kopen en te lezen, het zal je raken en ook helpen na te denken over leven en dood, over keuzes en over wat echt belangrijk is. Ik heb diep respect voor de integriteit van Paul Kalanithi en geef zijn boek de maximale score van 5 sterren.
Als adem lucht wordt – Paul Kalanithi
Paperback, 256 pagina’s, uitgeverij Hollands Diep
Bestel dit boek hier >>>>
