Gelukkig ben ik niet de enige

Iedereen ervaart wel eens schaamtegevoelens of heeft die wel eens ervaren. Tenminste, dat denk ik. Maar wat is schaamte eigenlijk? Je ergens voor schamen is niet prettig. Wat kan je daaraan doen? Kan je daar iets aan doen?
Brené Brown heeft dit thema uitvoerig onderzocht door middel van interviews met tientallen vrouwen. Ze heeft haar conclusies vastgelegd in Gelukkig ben ik niet de enige.

Ik heb het ongecorrigeerde persexemplaar van dit boek mogen lezen. Op de voorpagina van dit exemplaar staat ‘Maak van schaamte en kwetsbaarheid je kracht’. En dat is precies waar het boek over gaat.

Ik vond de titel wel raak, ik realiseerde me dat ik dat ook geregeld denk ‘gelukkig ben ik niet de enige’ … Het zette me wel aan het denken wanneer en waarom ik dat eigenlijk denk.

Het boek begint met een uitvoerige verkenning van wat schaamte eigenlijk is. Iedereen blijkt er zo zijn eigen omschrijving voor te hebben. Uiteindelijk heeft Brown schaamte gedefinieerd als ‘het intens pijnlijke gevoel dat je ervan overtuigd bent dat je gebreken vertoont en het daarom niet waard bent geaccepteerd te worden en erbij te horen’.

Brown stelt in Gelukkig ben ik niet de enige vast dat vrouwen vaak schaamte ervaren als ze verstrikt zitten in een web van gelaagde, conflicterende en rivaliserende sociaal-maatschappelijke verwachtingen, het zogenaamde schaamteweb. We hebben te maken met zoveel verwachtingen rond wie, wat en hoe we moeten zijn. Volgens onszelf, volgens onze familie en vrienden, volgens de media en de maatschappij. Schaamte zorgt voor gevoelens van angst, verwijt en onverbondenheid.

Hoe kom je dat web uit, en hoe kan je de gevoelens omzetten in moed, compassie en verbondenheid? Daar gaat het immers om volgens Brown, schaamteveerkracht zien te verkrijgen. Empathie is heel belangrijk bij het omgaan met schaamte. Empathie bestaat uit een paar stappen: de wereld kunnen zien zoals anderen die zien, niet oordelen, de gevoelens van de ander begrijpen en ook kenbaar maken dat je die gevoelens begrijpt.

Daarnaast is het van belang om te erkennen dat je je schaamt. Als je vervolgens ook inziet wat je triggert tot schaamte, kan je kritisch met deze gevoelens omgaan en schaamteveerkracht ontwikkelen.

Naast de uitvoerige theoretische beschouwingen, die ik hierboven getracht heb heel kort uiteen te zetten, geeft Brown veel voorbeelden die ze uit de interviews heeft opgehaald. Vooral Kayla, Susan, Theresa en Sondra kom je geregeld tegen.
Laat je overigens niet weerhouden door het theoretische deel van het boek. Het is erg begrijpelijk en bijzonder goed en prettig leesbaar. Ik vind Gelukkig ben ik niet de enige een enorm boeiend en informatief boek, juist door de combinatie van leesbare theorie en de vele illustratieve voorbeelden (zie bijvoorbeeld ook Perfecte moeders bestaan niet). Deze maken het ook vaak herkenbaar denk ik. Het boek geeft je praktische handvatten en is absoluut niet belerend.

In het laatste hoofdstuk beschrijft Brown hoe ze bezig is met eenzelfde onderzoek naar schaamte bij mannen. Mannen ervaren hetzelfde gevoel, met dezelfde consequenties (angst, verwijt en onverbondenheid). Het grote verschil is echter de manier waarom mannen schaamte ervaren. Centraal hierbij lijkt dat mannen niet als zwak gezien willen worden.

Op haar site geeft de auteur bronnen, oefeningen en links.

Gelukkig ben ik niet de enige – Brené Brown
psychologie, paperback,300 pagina’s, A.W. Bruna LeV.
Bestel dit boek hier >>>>