Leren lezen en het AVI-systeem

Wat is het AVI-systeem?
De afkorting AVI staat voor Analyse van Individualiseringsnormen en wordt gebruikt om aan te geven wat de moeilijkheidsgraad van de tekst in het boek is. Aan de hand van dit systeem kun je ook afleiden wat de leesvaardigheid van je kind is. Echter gaat het hierbij alleen om het technisch lezen. Het geeft dus alleen aan hoe ver je kind gevorderd is met het kunnen lezen, simpel gezegd: het aan elkaar plakken van letters zodat er woorden ontstaan. Het AVI-niveau van je kind zegt niets over of je kind ook de tekst begrijpt die het kan lezen.

Omdat het AVI-systeem verouderd was, is er in het schooljaar 2008-2009 een nieuw AVI-systeem ingevoerd. Aangezien het systeem van negen niveaus naar twaalf niveaus is gegaan is dat overschakelen voor de ouders die het oude systeem gewend waren, maar tegelijkertijd verwarrend voor alle ouders waarvan de kinderen gaan lezen. Kijk maar eens rond in de bibliotheek. Daar vind je boeken die gecodeerd zijn volgens het oude systeem, terwijl nieuwere boeken gecodeerd zijn volgens het nieuwe systeem. Uiteraard kunnen de medewerkers van de bibliotheek je daar uitleg over geven, maar het is ook wel prettig als je als ouder zelf de verschillen weet. In dit artikel hoop ik duidelijkheid hierin te scheppen.

AVI: oud en nieuw
Het oude systeem bestond uit negen verschillende niveaus en je kind las dan een niveau hoger dan dat ze gehaald hadden met de toetsing op school. Wanneer een kind AVI 2 had gehaald werd dit als teken gezien dat het toe was aan het lezen op AVI 3 niveau. Bij het nieuwe systeem is dit principe komen te vervallen. Een kind leest op het niveau dat behaald is. Heeft een kind dus AVI-M3 behaald in het nieuwe systeem, dan is de aanbeveling dat je kind ook boeken leest met deze aanduiding.

Het nieuwe systeem heeft grotere overgangen tussen de verschillende niveaus. Kinderen zullen dus langer op een bepaald niveau blijven lezen, voordat ze aan de nieuwe stap toe zijn. Toch heeft dit niet geleid tot minder stappen –sterker nog – het huidige systeem bestaat uit maar liefst twaalf niveaus.

Groot verschil qua aanduiding is dat bij het nieuwe systeem eigenlijk meteen duidelijk is bij welke groep van de basisschool dit niveau hoort. Het getal in de aanduiding van het huidige systeem is gelijk aan de groep. Omdat er natuurlijk een groot verschil zit tussen wat je kind kan aan het begin en aan het einde van een schooljaar, is daar ook onderscheid in gemaakt. Dit is gedaan door de toevoegingen M en E, waarbij M voor Midden en E voor Eind staat. Heb je een boekje met AVI-M4 dan zal je kind dat ongeveer kunnen lezen als het halverwege groep 4 is. Een boekje met aanduiding AVI-E5 is het niveau wat gemiddeld wordt behaald aan het einde van groep 5.

Omdat het onbegonnen werk was om alle boeken van een nieuwe codering te voorzien, bestaan deze twee systemen naast elkaar. In onderstaande tabel kun je zien welke niveaus van oud en nieuw met elkaar te vergelijken zijn.

Technisch leren lezen:
Alhoewel er pas vanaf groep 3 op de basisscholen echt begonnen wordt met leren lezen, wordt er in de kleuterklassen al aandacht besteed aan de letters. In groep 1 en 2 leren de kleuters meteen de klanken van de letters en niet zoals wij volwassenen gewend zijn het standaard alfabet. Leren lezen is bij het zien van een letter, te weten hoe deze klinkt. De letter “m” wordt dus uitgesproken als “mmm” en de “d” als “duh.”

Met technisch lezen leert je kind een woord in klanken te hakken. Zo wordt het woordje “maan” dus eerst omgezet in de klanken “mmm-aaa-nnn” en vervolgens ontstaat het woord “maan” door de klanken aan elkaar te plakken. De meest bekende methode om te leren lezen is Veilig Leren Lezen, dat beter bekend staat als “maan-roos-vis.” Ongeveer 80% van de kinderen leert lezen via deze methode, dus de kans is groot dat ook de school van jouw kind deze methode gebruikt.  Belangrijk voor ouders is om letters ook volgens de klanken (fonemen) te benoemen. Leer je kind deze fonemen zodra het belangstelling krijgt voor letters.

Leestips:
Leren lezen is hartstikke leuk, maar niet ieder kind heeft het plezier van lezen in zich. Het is daarom belangrijk om niet alleen te letten op wat je kind kan, maar vooral ook op wat je kind leuk vind. Ga maar bij jezelf na; je vind ook niet alles leuk om te lezen!

• Laat je kind kiezen: welke onderwerpen vind je kind leuk? Ga samen op zoek naar een boekje dat daar bij aansluit.
• AVI-niveau: let bij het kiezen van een boekje op het AVI-niveau. Zorg dat dit gelijk of lager is dan het niveau van je kind. Je hoeft niet bang te zijn dat een boekje “te makkelijk” is. Als je kind het boek  met veel plezier leest, is het alleen maar gunstig en goed voor het zelfvertrouwen. Kies geen boekjes boven het niveau van je kind, dit kan juist averechts werken. Het boekje is te moeilijk en je kind heeft geen plezier meer in het lezen.
• Oefenen: net zoals met veel dingen geldt hier ook; oefening baart kunst. Veel lezen komt de leesontwikkeling ten goede. Echter doseer dit wel op de juiste manier. Elke dag vijf of tien minuten lezen heeft meer en een gunstiger effect dan bijvoorbeeld twee keer per week een half uur.
• Samen lezen: ook al kan je kind lezen, dat betekent niet het einde van het voorlezen. Zeker bij het leren lezen kun je er een gezamenlijk iets van maken. Lees afwisselend steeds een stukje tekst. Daarbij mag het best zijn dat je als ouder meer leest dan je kind.

Wil je als ouder je meer verdiepen in het leren lezen van je kind? Dan is het boek Mijn kind leert lezen wellicht een goed boek om aan te schaffen!