De tatoeëerder van Auschwitz

Steeds meer wordt in boeken over “de oorlog” duidelijk gemaakt dat er niet puur goed en slecht bestaat, dat er geen zwart en wit is, maar een rijke schakering aan tussenvormen. Toch zijn mensen nog altijd snel in het veroordelen van gedrag van anderen, met het idee dat zij het anders gedaan zouden hebben. Ik ben er van overtuigd dat je niet kunt inschatten hoe je zult reageren wanneer jouw leven en dat van je dierbaren op het spel staat. En dan op een manier dat je nooit weet of je de volgende dag zult halen.

Het verhaal van Lale is daarom des te dapper. Hij is niet de 100% held, maar heeft een manier gekozen om te overleven. En daarom kunnen wij zijn schrijnende verhaal lezen, want hij was De tatoeëerder van Auschwitz en dit boek is gebaseerd op zijn herinneringen.

Het verhaal
In april 1942 wordt een jonge Slowaakse Jood naar Auschwitz gedeporteerd. Lale Sokolov staat vanaf dan bekend als gevangene 32407. De SS-officieren benoemen hem tot ‘Tätowierer’, tatoeëerder. Tweeënhalf jaar lang is hij degene die van duizenden gevangenen een nummer moet maken. Zoals van Gita, vanaf dan gevangene 34902. Terwijl hij gedwongen wordt haar te brandmerken, kerft zij haar naam voor altijd in zijn hart. Na drie jaar wordt Gita opdodenmars gestuurd en komt Lale in een ander kamp terecht. Beiden weten te ontsnappen en gaan op zoek naar elkaar.

Mening
Auschwitz, oorlog, Jodenvervolging, concentratiekamp, transport, crematorium, SS… Er zijn inmiddels al veel boeken over de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog verschenen en met ieder boek wat ik er over lees, denk ik een beter beeld te krijgen van wat zich heeft afgespeeld voor, tijdens en na die periode en met ieder boek realiseer ik me dat ik me nooit echt zal kunnen voorstellen hoe het leven toen was. Toch geeft een boek als De tatoeëerder van Auschwitz weer een inkijkje.

De tatoeëerder van Auschwitz is meer dan het verhaal van een bepalend deel uit het leven van Lale. Het is ook een liefdesverhaal. Want doordat Lale de taak van tatoeëerder op zich neemt voor betere overlevingskansen, komt hij zijn grote liefde tegen: Gita, die hij het nummer 34902 moet geven. Vanaf dat moment houdt hij van haar, en die liefde wordt beantwoord.

Lale heeft door zijn charme en zijn scherpe inzicht steeds mogelijkheden om de kans op overleving voor zichzelf te vergroten en neemt daarbij risico’s om anderen van de extra’s die hij heeft, mee te laten delen. Er zijn in concentratiekampen vele anderen die een iets beter leven krijgen doordat ze klussen opknappen voor de bewakers en de hogere officieren. In het boek wordt het pijnlijke verhaal van een van de vriendinnen van Gita verteld en haast nog pijnlijker is het om te lezen dat zij daar na de oorlog om bestraft is.

Ook Lale heeft lang gewacht met het vertellen van zijn verhaal. Gewacht totdat zijn liefde, Gita, overleed. Daarna heeft hij gedurende drie jaar interviews gegeven aan de schrijfster van dit boek. Ook Lale was bang veroordeeld te worden voor zijn keuzes, maar wie zijn wij, mensen die deze oorlog niet direct hebben meegemaakt, om te oordelen?

De tatoeëerder van Auschwitz is een verhaal van een gruwelijke periode. Van onvoorstelbaar leed. Van martelingen en vernederingen. Van angst en verdriet. Maar ook van hoop, en van liefde. Een boek wat het waard is om te lezen, al is het maar vanwege de moed om het verhaal te vertellen.

De tatoeëerder van Auschwitz – Heather Morris
Paperback, 320 pagina’s, uitgeverij HarperCollins
Bestel dit boek hier >>>>