Ward woont in Nederland, maar officieel bestaat hij niet. Hij is staatloos. Hij is geen Nederlander, maar heeft ook geen andere nationaliteit. Zijn Venezolaanse moeder is illegaal in het land, en Ward woont bij haar. Als zij op een dag wordt opgepakt en uitgezet, staat Ward er alleen voor.
Voor Ward staat één ding vast: hij moet zijn biologische, Nederlandse vader opsporen. Alleen hij kan iets aan Wards uitzichtloze situatie kunnen veranderen. Maar waar moet hij zoeken? Ward leidt een dakloos bestaan, steeds maar onderweg en met de voortdurende angst voor de politie. Wie kan hij vertrouwen?
Recensie
Free run is een keiharde confrontatie met de realiteit. De moeder van Ward, zijn officiële naam is Eduardo, komt uit Venezuela en verblijft illegaal in Nederland. Wards vader is een Nederlander, maar heeft hem nooit erkend. Dit betekent dat Ward staatloos is. Annemarie Bon licht dit in Free run een aantal keren heel duidelijk en op verschillende manieren uit.
Eerst even wat feiten: staatloos of stateloos betekent dat er geen enkel land is dat jou als onderdaan beschouwt, als je staatloos bent, heb je dus geen nationaliteit. En dat heeft allerlei vervelende gevolgen, zoals geen paspoort hebben, geen recht op een verblijfsvergunning, geen recht op sociale voorzieningen, een betaalde baan hoort niet tot de mogelijkheden en je kunt je ook niet verzekeren. In Nederland zijn ruim 4.000 mensen als staatloos geregistreerd. Gemiddeld 33% van de staatlozen is kind, dus dan mag je er vanuit gaan dat er in Nederland ruim 1.300 kinderen als Ward leven.
Als in Free run de moeder van Ward wordt gearresteerd, staat hij er alleen voor. Een poosje wordt hij opgevangen door de ouders van een vriendje, maar zij krijgen op een gegeven moment lucht van wat er aan de hand zou kunnen zijn, gaat Ward er vandoor. Met alle goede bedoelingen willen zij officiële instanties als Jeugdzorg inschakelen, maar daar heeft Ward geen hoge pet van op. Hij gaat er vandoor.
Als na een paar dagen al zijn geld gestolen wordt, heeft Ward niets meer en is hij veroordeeld tot een zwervend dakloos bestaan. Zonder identiteitsbewijs is dat erg lastig. Ward vindt uiteindelijk zijn biologische vader en even lijkt het allemaal goed te komen.
Free run gaat over eenzaamheid en vertrouwen. Wie kan je wel vertrouwen en wie niet? En waar baseer je dat gevoel op? Ward heeft totaal geen vertrouwen in alle officiële instanties, maar heeft vreemd genoeg direct een goed gevoel bij zijn vader. Al doet die erg moeilijk en afstandelijk, toch gaat Ward er vanuit dat hij alles regelt.
Ward heeft geen identiteitsbewijs. Zijn vader regelt een valse ID en daarmee komt gelijk het thema identiteitsfraude om de hoek kijken. Dit soort ingewikkelde zaken legt Annemarie Bon goed en duidelijk uit. Net zoals woorden als detentiecentrum, illegaliteit en uitzetcentrum. Dat zijn toch begrippen waar de meeste kinderen niet dagelijks mee te maken hebben.
Wetgeving is hard en ingewikkeld, zo blijkt ook weer uit Free run. Maar, zoals uiteindelijk de advocaat van Ward aan het eind van het boek zegt, ‘wetten zijn bedoeld om recht te doen, maar ze pakken niet altijd rechtvaardig uit.’
Twee kleine kanttekeningen bij Free run:
Het boek heet Free run en bij de beschrijving staat dat zijn passie voor freerunning Ward op de been houdt. Freerunning komt echter zeer minimaal aan bod in het boek, er wordt af en toe naar verwezen. De titel én de beschrijving wekten bij mij andere verwachtingen.
Ward heeft af en toe contact met zijn oma in Venezuela via sms. Dat gaat, uiteraard in het Spaans. Oma spreekt uiteraard geen Nederlands. Ik kan me voorstellen dat als je geen Spaans beheerst, het erg storend is dat de vertaling ontbreekt … De omringende tekst licht wel een tipje van de sluier op, maar is niet volledig, als je al door hebt dat er een verband met de Spaanse sms is.
Verder vind ik dat Free run een zeer geslaagd en actueel boek is. Het leest prettig en vlot en het thema is boeiend. Hier vind je een boektrailer van Free run.
Free run – Annemarie Bon
Jeugdboek, hardcover, 192 pagina’s, Uitgeverij Moon
Bestel dit boek hier >>>>