Een soort vonk

Wat hebben heksen en mensen met autisme met elkaar te maken? Tja, je zou denken dat er weinig overeenkomsten te bedenken zijn. Toch heeft Elle McNicoll in haar boek Een soort vonk een pijnlijke waarheid over hoe er met mensen die “anders zijn” omgegaan wordt beschreven. En dat op een enorm vriendelijke en toegankelijke manier.

Informatie over het boek
Over heksenjachten toen… en nu! Tijdens een schoolproject ontdekt de elfjarige Addie dat in het dorp waar ze woont, vroeger heksen werden vervolgd én gedood. Ze vindt het zo onrechtvaardig dat ze een monument wil oprichten voor de vrouwen die daar onterecht de dood vonden. Maar het dorp zit er niet op te wachten. Zo’n monument is alleen maar een herinnering aan een zwarte bladzijde uit de geschiedenis.

Addie laat het er niet bij zitten. Ze voelt zich verwant met deze vrouwen uit het verleden. Net als de ‘heksen’ vroeger, wordt zij nu raar aangekeken door mensen die haar anders vinden. Ze heeft namelijk autisme en reageert vaak niet zoals mensen verwachten. Addie begrijpt hoe machteloos de onterecht veroordeelde vrouwen zich moeten hebben gevoeld, want ze waren gewoon wie ze waren… net als zij. Durft Addie, die zich het liefst op de achtergrond houdt, de strijd met haar dorpsgenoten aan?

Een soort vonk – Elle McNicoll
Hardcover, 192 pagina’s, uitgeverij Lemniscaat

Bespreking
Ik gaf het al aan in de eerste alinea. Het boek Een soort vonk is een zeer toegankelijk boek, zowel voor pubers als voor volwassenen. Voor mensen die autisme hebben / autistisch zijn en voor mensen die er mee te maken hebben. En eigenlijk voor iedereen die “anders” is, en is iedereen niet uniek?

Het boek volgt Addie, een meisje wat autisme heeft. Haar grotere zus heeft het ook, haar andere grote zus niet. Ze groeit op in een warm gezin waar veel begrip is voor haar “anders-zijn”. Het helpt haar dat haar ouders al ervaring hebben gekregen door haar oudere zus en dat deze zus haar ook enorm goed kan begrijpen en aanvoelen.

Op school heeft ze het moeilijk, ze heeft een juf die niet prettig met haar om gaat. En haar vriendin wil ook geen contact meer met haar. Gelukkig voor haar raakt ze bevriend met een meisje wat nieuw is in de klas.

Addie kan erg gefascineerd raken door bepaalde onderwerpen, zoals haaien. En nu er in de klas verteld wordt over heksen, intrigeert dit haar en wil ze er alles over weten. Ze vindt het verschrikkelijk dat vroeger vrouwen die “anders” waren als heksen werden veroordeeld en omdat dit ook in haar dorp gebeurd is, wil ze een gedenksteen voor deze vrouwen.

Ondertussen gebeurt er nog veel meer in het boek, met haar zussen, in de klas etc. Het geeft echt een indrukwekkende inkijk in hoe iemand met autisme de wereld beleeft en ervaart en hoe de omgeving daarop kan reageren. Natuurlijk: ieder mens is anders, iedere autist ook en ieder ander zal weer op een andere manier reageren. Maar… er zijn erg veel overeenkomsten, zowel voor mensen met autisme als voor mensen in hun omgeving.

De manier waarop dit allemaal beschreven wordt is erg duidelijk. Het kan mensen die zich erin herkennen, helpen om er woorden aan te kunnen geven. Het kan ook inzicht geven op een vorm van informatieverwerking die anders is dan de meeste mensen hebben. En daarom alleen is het een must-read!

En ja, er zijn nog steeds mensen die anderen verwerpen omdat hun gedrag anders is. Die mensen uitsluiten en veroordelen. Die mensen uitlachen, pesten, belachelijk maken omdat ze niet kunnen omgaan met “anders-zijn”. De vergelijking met de manier waarop heksen behandeld werden, is pijnlijk duidelijk!

Ik vond het een prachtig boek. Het heeft me echt geraakt en ik zou het een ieder willen aanbevelen! Het gaat te ver (helaas) om het verplichte kost te maken in brugklassen, maar haal het in ieder geval in huis, lees het en geef het door!