“Mama komt zo”: 50 boodschappen van vrouwen uit de gevangenis

Jaarlijks verblijven ruim 2000 moeders voor korte of langere tijd in Nederlandse gevangenissen. Bezoektijden zijn lastig, mogelijkheden tot bellen beperkt en knuffelen kan alleen op speciale moeder-kind dagen, soms niet eens maandelijks. Dit en meer informatie staat in het boek “Mama komt zo”, maar er staan ook persoonlijke verhalen in van 50 gedetineerde moeders.

Fotografe Charlotte Marres organiseerde drie jaar lang borduurmiddagen voor moeders in de gevangenis. Ze schreef hun verhalen op in dit boek wat geïllustreerd is met foto’s van de borduurwerken.

Recensie

Toen het persbericht over dit boek verscheen, kreeg ik al kippenvel. Wat een verschrikking, in de gevangenis zitten en dan je kind niet kunnen/mogen zien. Natuurlijk kun je zeggen, zoals ook één van de moeders in dit boek zelf doet “ze zitten daar niet vanwege zweetvoeten”, maar in enkele verhalen wordt ook de uitzichtloze situatie van vóór de detentie duidelijk: een man die zijn vrouw en kinderen mishandelt en politie die daar niets aan doet, een vrouw die thuiskomt en haar dochter vindt die verkracht is door haar vriend.

Verhalen van moeders die in armoede leven en in de verleiding komen om op een strafbare manier aan geld te komen. Het is niet goed te praten, strafbaar is strafbaar, die wetten hebben we zelf gemaakt, maar soms is het zo begrijpelijk dat vrouwen, moeders bepaalde keuzes maken, hebben ze zo het gevoel niet eens een keuze te hebben, dat het vooral jammer is dat er geen systeem is wat ingrijpt vóórdat er strafbare feiten worden gepleegd.

Maar goed, daar gaat het boek niet over. Het boek “Mama komt zo” verhaalt in woord en beeld wat er in de gedetineerde moeders omgaat. Hoe ze in de gevangenis zijn beland en hoe ze dat ervaren. En het vertelt vooral over de pijn die ze hebben doordat ze hun kind(eren) moeten missen. De borduurwerken zijn puur, en illustreren de verhalen.

De verhalen zijn authentiek, soms niet mooi of helder verwoord, maar recht vanuit het gevoel en de ervaring van de moeders. En eerlijk. En ik heb nog steeds kippenvel. Moet je je voorstellen dat je in een situatie als die van deze 50 vrouwen terecht zou komen, en zwanger bent. Of je kinderen bij je criminele vriend moet achterlaten, die niet opgepakt is, maar jou heeft laten opdraaien voor zijn acties. Dat je je kind(eren) wel op bezoek krijgt, maar niet mag aanraken of knuffelen. Dat je kind zijn/haar eigengemaakte tekening niet zelf aan jou mag geven.

Juist doordat alles letterlijk vanuit de mond van de vrouwen is opgeschreven, krijgt het iets ontroerends en raakt het. Een moeder die eerlijk zegt dat ze bang is voor de verleiding wanneer je weer uit de gevangenis komt waar ze zit voor een vermogensdelict. Dat ze dan per maand krijgt wat ze voorheen per dag uitgaf. Haar zoon die op bezoek kwam en zegt: “Mam, ik wou dat ik die Playstation, Xbox, die schoenen en iPhone terug kon geven en dat je dan weer thuis kwam”. Waarop de moeder schrijft: ‘Toen brak mijn hart in 1000 stukjes’.

Het is niet dat deze vrouwen boos zijn omdat ze in de gevangenis zitten, of dat ze vinden dat ze het niet verdienen. Het is dat ze moeder zijn en alles van hun kinderen moeten missen. Van de aanrakingen en knuffels, tot de verhalen en de problemen. Dat is wat dit boek zo schrijnend en heftig maakt, want als moeder kun je je voorstellen dat dat vreselijk moet zijn.

Mama komt zo – Charlotte Marres
50 boodschappen van vrouwen uit de gevangenis, met afbeeldingen van de borduurwerken die de vrouwen tijdens de gesprekken gemaakt hebben
64 pagina’s, uitgeverij Komma
Bestel dit boek hier >>>>