Lastige kinderen? Heb jij even geluk – omdenken in opvoeding en onderwijs

Kinderen? Stop met ze op te voeden. Het is vastdenken: kijken naar wat er niet is en wel zou-moeten-zijn. Van een probleem een ramp maken. Denk het om. Maak van een probleem een mogelijkheid. Hoe? Simpel. Door te kijken naar wat er is en wat er zou-kunnen-zijn. Van een gebrek een talent maken.

Recensie
Lastige kinderen? Heb jij even geluk – omdenken in opvoeding en onderwijs is een behoorlijk prikkelende titel. Op de achterkant staat ‘stop met opvoeden’, zo mogelijk nog prikkelender. Maar ik hou wel van de achterliggende gedachte. Ik citeer daarom ook nog even van de achterkant van het boek ‘het is vastdenken, kijken naar wat er niet is en wel zou-moeten-zijn, van een probleem een ramp maken’.

Lastige kinderen begint met een beschouwing over andere opvoedboeken en constateert dat deze over het algemeen gebaseerd zijn op het uitgangspunt dat kinderen lastig gedrag vertonen. En hoe je daar vervolgens mee om kunt (moet) gaan. Van oudsher is dat verbieden, straffen en controleren. Geleidelijk is er een omslag in denken gekomen, is zijn het belonen van goed gedrag, of afleiden en negeren in beeld gekomen. Maar nog steeds is het uitgangpunt lastig gedrag.

De auteur van Lastige kinderen, Berthold Gunster, heeft al meer boeken geschreven over ‘omdenken’, en op dat principe is ook dit boek gebaseerd. Mensen zijn geneigd om te denken in termen van ‘ja-maar’: ja het kind vertoont bepaald lastig gedrag, maar dat is eigenlijk niet te bedoeling. Gunster stelt voor dit te veranderen in ja-denken: het is een feit dat het kind zich zo gedraagt. Het is niet een probleem, het is een feit. En feiten bieden (nieuwe) mogelijkheden, dat is de volgende stap in het denken, je gaat ‘ja-en’-denken. Kijk naar wat er is en wat er-zou-kunnen-zijn.

Dit is omdenken, en achterin lastige kinderen staan vijftien strategieën die beschrijven hoe je daadwerkelijk kunt omdenken. Ik heb het basisprincipe van omdenken hier boven heel kort omschreven, maar in het boek wordt het veel uitgebreider en duidelijker uitgewerkt. Ook online is veel informatie over omdenken te vinden.

Vervolgens biedt Gunster vier eenvoudige vragen, die kunnen helpen om op een creatieve manier om te gaan met lastig gedrag van je kind. Het voert te ver om deze vragen hier te benoemen en toe te lichten, dat wordt in lastige kinderen uitvoerig gedaan. Voorzien van vele voorbeelden uit het dagelijks leven, waardoor ook goed duidelijk wordt wat de auteur overal mee bedoelt. De voorbeelden helpen tevens om jezelf een spiegel voor te houden en te kijken naar hoe je zelf doet en opvoedt.

Er staat een hoofdstuk over autonomie in het boek en dat onderdeel sprak mij erg aan. Het gaat in op het kind als zelfstandig individu dat heel goed weet wat het wil en kan. En het zet je aan het denken over de vraag of jij vindt dat je kind altijd moet doen wat jij zegt, of dat het ook zelf beslissingen kan nemen …

Lastige kinderen leest snel en makkelijk. Het is een erg toegankelijk boek dat prettig is vormgegeven. Er wordt gebruik gemaakt van kleur bij de start van hoofdstukken, aan het eind van het boek volgt een samenvatting van wat je gelezen (en geleerd) hebt. En leuk extra: aan het eind is een ‘knipbladzijde’ waarbij je een dun kaartje op het formaat van een pasje kunt uitknippen, waar op de ene kant de vier vragen staan, zodat je ze altijd bij je kunt hebben.

Lastige kinderen? Heb jij even geluk – Berthold Gunster
opvoedboek, 296 pagina’s, A.W. Bruna Lev.
Bestel dit boek hier >>>>