De voor- en achterdeursleutels door elkaar halen. Niet meer op een naam komen. Dementie kan beginnen met dit soort klachten, maar is altijd progressief en heeft grote gevolgen voor de kwaliteit van leven. Ook voor naasten is het zwaar. De zorgplicht komt veelal bij familieleden of vrienden terecht: de mantelzorgers. De druk op hen neemt steeds verder toe. Zorgverzekeraar CZ biedt hulp waar mogelijk.
Steeds meer mensen met dementie
De wereldbevolking vergrijst in een rap tempo. We leven steeds langer, terwijl zeker in westerse landen het aantal kinderen per hoofd van bevolking afneemt. Met die vergrijzing groeit ook het aantal mensen met dementie. In Europa is de ziekte bij zo’n 10 miljoen mensen geconstateerd. Maar in 2050 is dat aantal met maar liefst 90,8% toegenomen. Over tien jaar telt Nederland alleen al 300.000 mensen met dementie, aldus de cijfers uit onderzoek.
Dementie is een ingrijpende ziekte die zowel de zorgvragers als de mantelzorgers in toenemende mate onder druk zet. Het risico op overbelasting van de mantelzorger ligt altijd op de loer. Het herkennen van dementie in een vroeg stadium kan de kwaliteit van leven van de persoon met dementie verbeteren en het risico op overbelasting verminderen. Dat geldt ook voor het delen van kennis. Hulp, advies, emotionele steun en bijvoorbeeld een training in zorgvaardigheden zijn waardevol voor alle betrokkenen. CZ biedt deze ondersteuning.
Tijdige herkenning
Voor zowel de persoon met dementie als de naaste familieleden is dementie in een vroeg stadium niet altijd gemakkelijk te herkennen. Toch is het belangrijk zo vroeg mogelijk de signalen serieus te nemen. Dit voorkomt onnodige onzekerheid en zorgen in de eerste fase voordat de dementie is vastgesteld.
Dementie begint doorgaans met vage symptomen. Bovendien lijken sommige verschijnselen ook passend bij het ouder worden. Toch is het raadplegen van een professional raadzaam wanneer iemand voldoet aan enkele van de volgende kenmerken:
Aantasting van kortetermijngeheugen wat zich onder meer uit in het zich niet meer kunnen herinneren van recente voorvallen:
- verward praten en moeilijk uit de woorden komen;
- argwanend gedrag richting familie en andere vertrouwde personen;
- in herhaling vallen;
- verminderde hygiëne: het ‘vergeten’ van dagelijkse handelingen als wassen, tandenpoetsen, scheren en verschonen van kleding;
- veranderende persoonlijkheid, plotselinge aanvallen van woede of verdriet zonder duidelijke aanleiding.
(bron: Gezondheidsweb.eu)
Ontkenning
Zowel de persoon met beginnende dementie als hun naasten hebben vaak de neiging de symptomen af te doen als onschuldig en te ontkennen dat er iets serieus aan de hand is. Dat maakt het voor mantelzorgers niet makkelijker. Des te belangrijker is het de symptomen serieus te nemen. En de naaste te overtuigen van het belang van een onderzoek.
CZ helpt mantelzorgers de symptomen van dementie beter te onderscheiden. Hiervoor heeft de zorgverzekeraar bijvoorbeeld de Power Course dementie, een cursus die je vanachter de computer kunt volgen. De cursus vergroot het begrip, de herkenning van symptomen en geeft je tips voor de omgang met mensen met dementie. Ook stelt CZ de Dementia App beschikbaar. Deze helpt in de communicatie met mensen met dementie, niet alleen door tips maar ook bijvoorbeeld door de mogelijkheid voor videobellen, samen (geheugen)spellen spelen en een persoonlijke tijdlijn maken.
Zware taak
Door wijzigingen in het overheidsbeleid blijven mensen steeds langer thuis wonen, met minder mogelijkheden om beroep op professional te doen. Hierdoor komt de zorg steeds meer op de schouders van familieleden en vrienden terecht. Op dit moment wordt 60% van de zorg aan mensen met dementie door vrienden en familieleden verricht. Voor 70% van de mantelzorgers valt die zorg zwaar, zo blijkt uit de Dementiemonitor van stichting Alzheimer Nederland.
Mantelzorg kost niet alleen veel tijd, maar kan ook emotioneel zwaar zijn. Het valt niet altijd mee om een dierbare te zien veranderen, te zien kampen met bijvoorbeeld geheugenverlies en de erkenning van de aandoening. 85% van de mantelzorgers is het eens met de stelling dat de situatie hen nooit loslaat. Tegelijkertijd moeten zij altijd paraat staan om naasten te helpen met dagelijkse dingen als boodschappen doen, wassen en het huishouden. Ook de verantwoordelijkheid voor belangrijke beslissingen ligt vaak bij de mantelzorger. Niet altijd zijn mensen met dementie dankbaar voor de geleverde inspanningen, toch moet je dan door. Dat maakt de situatie er niet makkelijk op.
Advies en ondersteuning
Voor zowel de persoon met dementie als de mantelzorger is ondersteuning, informatievoorziening en het delen van kennis enorm belangrijk. CZ biedt daarom diverse diensten waarmee zij familie en naasten bijstaan.
Onderdeel van de diensten zijn medewerkers van het CZ Zorgteam; specialistische zorgadviseurs. Zij luisteren naar het verhaal van mantelzorgers. Ze kijken samen met de mantelzorger naar welke manier van ondersteuning het beste zou kunnen passen, bij de individuele vraag. Zij hebben ook tips over waar je als mantelzorgers ondersteuning en zorg kunt vinden zoals bijvoorbeeld geschikte dagopvang of een zorginstelling.
Het verkrijgen en delen van kennis kan waardevol zijn. CZ organiseert speciale bijeenkomsten voor lotgenoten.
Om jou als mantelzorger te ondersteunen bij het bouwen aan een informeel netwerk is WeHelpen een waardevol platform. Dit sociale netwerk verbindt mensen die hulp zoeken en hulp aanbieden. De geboden hulp varieert van huishoudelijke klusjes tot intensieve zorgverlening.
Voor mensen die onbekend zijn met dementie is het lastig voor te stellen wat het betekent als de wereld om je heen en herinneringen ongrijpbaar worden. Wanneer je je een voorstelling kan maken van wat er gebeurt in de belevingswereld van iemand met dementie, kun je je gemakkelijker in hem of haar verplaatsen. En een beter begrip opbrengen voor bepaalde situaties. Een manier om je te leren verplaatsen is de Alzheimer Experience. De Alzheimer Experience laat je ervaren wat het is om dementie te hebben, door het laten zien van een interactieve film
Dementie is een serieus en groeiend probleem dat zowel de mensen met de aandoening als hun naasten raakt en meer aandacht verdient. CZ geeft die aandacht.