Niet voor softies [recensie]

Niet voor softies! is het gefictionaliseerde autobiografische kinderboekendebuut van Tonja Elbers (25). Ze leeft al 17 jaar met een hersentumor in haar hoofd. Hoe dat is, lees je in dit boek. Tonja: ‘Het is niet mijn eigen verhaal. O nee, dat zou veel te saai zijn. Nee, dit is de Disney-versie van mijn verhaal, met elementen uit mijn leven. In het echt is het leven met een hersentumor veel saaier, frustrerender, eenzamer, onzekerder, viezer, lelijker en een never-ending-story.’

Recensie
Ik vind het een mooie omschrijving, ‘het gefictionaliseerde autobiografische kinderboekendebuut …, de Disney-versie van het echte verhaal’. Toch ben ik wel op zoek gegaan naar wat er nu precies bedoeld wordt met deze mooie omschrijving. Nou, Tonja heeft sinds haar achtste een hersentumor en in dit boek, dat zij heeft geschreven en dat is bewerkt door kinderboekenschrijver Victoria Farkas, beschrijft ze haar ervaringen. Dit is een interview met Tonja dat zeker de moeite waard is om even te lezen.

Wat ik bijzonder vind van Niet voor softies is dat het ook echt vanuit het perspectief van een kind, een jong meisje is geschreven. Sanne, de hoofdpersoon, zit in groep 8. Eerlijk gezegd vind ik Sanne haar overkomen als een jonger meisje, een meisje van hooguit een jaar of 10. Alles overkomt haar en het valt mij op dat ze weinig vragen heeft bij wat er allemaal met haar gebeurt.

Sanne zit natuurlijk enorm met wat er aan de hand is, vooral met de gevolgen van de operatie waarbij haar tumor is verwijderd. Ze heeft daarbij hersenletsel opgelopen en kan daardoor niet goed meer praten, haar energieniveau is belabberd, ze moet opnieuw leren lopen en fietsen, ze moet voortdurend rekening houden met haar hoofd bij alles wat ze doet … Dat past niet bij een kind, kinderen moeten onbekommerd en vrolijk door het leven dartelen en Sanne kan dat niet meer.

In Niet voor softies krijgt Sanne een hondje. Sanne gaat met haar hondje naar een puppycursus en wordt ook daar geconfronteerd met haar nieuwe beperkingen. Gelukkig heeft ze een heel bijzondere opa en oma, die haar, evenals haar ouders uiteraard, enorm tot steun zijn.

Ik heb Niet voor softies met veel belangstelling gelezen. De manier waarop Sanne omgaat met alle tegenslagen wordt heel meeslepend beschreven: de onderzoeken in het ziekenhuis, het verblijf in het ziekenhuis, de onzekerheid om terug te gaan naar school, het verdriet dat ze niet mag paardrijden, de struggle om haar hondje op te voeden, de pesterijen van klasgenoten, de vriendschappen. Je leeft voortdurend mee en kan je goed voorstellen hoe Sanne zich moet voelen.

Niet voor softies is geschreven voor kinderen vanaf 9 jaar, maar ik heb het (nog) niet aan mijn kinderen voorgelegd. Mijn oudste dochter is met veertien jaar te oud voor dit boek. Als ik haar een vergelijkbaar boek wil laten lezen, zou dat Achtste groepers huilen niet zijn (maar dat heeft ze al minstens twee jaar geleden gelezen én de film gezien) of Een weeffout in onze sterren.

Mijn jongste van negen heeft wel de perfecte leeftijd voor dit boek en normaliter zou ik er bij haar op aangedrongen hebben dit boek te lezen, maar … Voor mijn gevoel komt Niet voor softies (op dit moment) te dichtbij voor haar. Ze heeft epilepsie, ook iets in haar hoofd dus, waar ze dagelijks mee geconfronteerd wordt en ik vraag me daarom af of ze er emotioneel wel toe is dit boek te lezen. Misschien ben ik te betuttelend, maar de tijd is er niet rijp voor.

Hoe dan ook, wanneer ik mijn negenjarige dit boek zou laten lezen, zou ik het er daarna ook zeker over hebben met haar. Ik vind een hersentumor, ziekenhuisopnames, hersenoperaties en alles wat er daarna gebeurt geen thema om bij haar alleen te laten. Enige nazorg zou ik dus wel willen bieden, mits daar behoefte aan is uiteraard.

  
Niet voor softies leest vlot met korte hoofdstukken en duidelijke zinnen. Ieder hoofdstuk begint met een leuke illustratie, zelfs eentje met een afbeelding van een MRI-scan mét de tumor. Haar arts noemt de tumor een wit bolletje, maar Sanne vindt de tumor meer op een hartje lijken. Graag vraag ik nog even de aandacht voor de warme aanbeveling van professor Peul, de behandelend arts van Tonja, voor in Niet voor softies. Het boek is ook in mijn ogen een aanrader! (en zoals je aan de foto’s kunt zien, ik heb een digitaal leesexemplaar ontvangen voor deze recensie)

Victoria Larkas heeft verschillende boeken geschreven voor kinderen en jongeren.
Tonja houdt op de site van haar uitgever, Kluitman, geregeld een blog bij. Tonja is geïnterviewd door de Telegraaf, de tekst lees je hier.

Niet voor softies – Tonja Elbers & Victoria Farkas
Kinderboek, hardcover, 184 pagina’s, Uitgeverij Kluitman
Bestel dit boek hier >>>>