De achterkant van de zon

Soufjan zit in de auto tijdens een nachtelijke rit door de woestijn van Marokko. Op de achterbank ligt een baby met fijn, blond haar, die hij Mariah Carey noemt. De twaalfjarige Soufjan weet niet hoe het meisje daar gekomen is en probeert zo goed mogelijk voor haar te zorgen. Wanneer Mariah jaren later op zoek gaat naar haar Nederlandse familie, moet ook Soufjan zijn leven herijken.
Als haar doodgewaande kleindochter plotseling op de stoep staat, weet Sonja niet wat ze moet geloven. Het is duidelijk dat het laatste deel van haar leven heel anders zal verlopen dan zij heeft voorzien.

Recensie
De achterkant van de zon is een bijzonder mooie roman. Dacht ik aanvankelijk dat Soufjan de centrale persoon van het boek was, gaandeweg het boek blijkt het de baby te zijn, het meisje Mariah. Of Malika. Of Lisa. Het ligt zo voor de hand, dat in een verhaal de centrale persoon nadrukkelijk aanwezig is.

Het bijzondere in dit boek is dat die centrale figuur nergens zelf aan het woord is, dat het verhaal ook niet vanuit of rond deze persoon wordt verteld. In De achterkant van de zon is de centrale persoon eigenlijk een bijfiguur, maar wel één die bepalend is voor de levens van veel anderen.

Het perspectief in De achterkant van de zon verschuift geleidelijk, van het leven en de jeugd van Malika in Marokko naar het begin van iets nieuws in Nederland. Maar nergens is Malika zelf aan het woord. Haar leven wordt beschreven vanuit haar grote broer Soufjan en vanuit haar biologische grootouders, Sonja en Huub. Zo halverwege komen de grootouders in beeld. Soufjan uit zijn zorg en zijn liefde voor zijn zusje. Hij heeft nooit helemaal begrepen wat er die nacht in de woestijn nu eigenlijk aan de hand was, maar het gaat hem vooral om het welzijn van Malika.

Het verhaal van Sonja en Huub laat zien hoe ontwrichtend een enkele gebeurtenis kan zijn, hoe verstrekkend de gevolgen van een spontane en uiteindelijk goedbedoelde beslissing van iemand anders kunnen zijn. Na het verlies van hun dochter en kleindochter blijkt Huub de ziekte van Alzheimer te hebben, wat het leven van Sonja verder op de kop zet. Ook Alzheimer is alles ontwrichtend.

Je moet voortdurend alert zijn in De achterkant van de zon, want ieder hoofdstuk speelt zich in een ander jaar af en de auteur springt met het grootste gemak van 1994 naar 2011 en terug naar 1996 en … Op deze manier verzamel je geleidelijk puzzelstukjes om het boek goed te kunnen doorgronden. Zelfs over die nacht in de woestijn met een onbekende baby krijg je uiteindelijk duidelijkheid.

Al na een paar bladzijden was ik onder de indruk van De achterkant van de zon. Wat formuleert Maurits de Bruijn prachtig, wat staan er juweeltjes van zinnen in het boek zeg. Deze bijvoorbeeld:

Of deze:

Mooi geschreven!

In dit filmpje vertelt Maurits de Bruijn dat hij een boek wilde schrijven over een leven dat op de verkeerde plek terecht is gekomen. Ook al weer zo’n mooie formulering. En op de site van de uitgever las ik dat het levensverhaal van de moeder van De Bruijn aanleiding was voor deze roman. Zij is door haar Joodse ouders bij de buren ondergebracht, vlak voordat haar ouders op transport gingen en heeft als enige de oorlog overleeft. Zij heeft zich altijd ontworteld gevoeld. Wat heeft De Bruijn dit op een prachtige wijze vertaald naar deze tijd. Want dat is wat ook voor Malika geldt. Zij is (letterlijk) ontworteld, een baby met blonde haren en blauwe ogen die van een Nederlands gezin terecht komt bij een Berbers gezin in de woestijn en bergen van Marokko.

Ik ben erg onder de indruk van De achterkant van de zon. Zowel door de schrijfstijl als door de opbouw van het verhaal als door de inhoud.

De achterkant van de zon – Maurits de Bruijn
Literaire roman, paperback, 208 pagina’s, Uitgeverij Nieuw Amsterdam
Bestel dit boek hier >>>>