Zweedse laarzen – laatste boek van Henning Mankell [recensie]

Op een herfstnacht schrikt ex-chirurg Fredrik Welin wakker: zijn huis, op een eilandje in de Oostzee, staat in lichterlaaie. Ternauwernood weet hij het brandende huis te ontvluchten. Hij heeft nog net tijd om twee linkerlaarzen aan te trekken. De volgende morgen is zijn woning tot de grond toe afgebrand. Fredrik moet zijn leven opnieuw vorm zien te geven, en dat terwijl hij wordt beschuldigd van brandstichting. Hij voelt zich oud en ontheemd, zelfs als zijn grillige dochter opduikt om hem te steunen. Maar dan ontmoet hij de jonge journaliste Lisa. Zij wekt heel andere gevoelens in hem op; gevoelens die hij bijna vergeten was.

Recensie
Henning Mankell is bekend geworden door de boeken over inspecteur Kurt Wallander, die meerdere malen verfilmd zijn. Maar hij heeft ook andere boeken geschreven, romans, thrillers, jeugdboeken en het voorlaatste boek Drijfzand waarin hij vertelt over leven en dood, nadat hij te horen had gekregen dat hij longkanker had. Henning Mankell overleed vorige maand (5 oktober 2015). Hij voltooide zijn laatste boek, Zweedse laarzen, in maart 2015.

Het boek Zweedse laarzen kan als vervolg op het boek Italiaanse schoenen gelezen worden. Ik heb Italiaanse schoenen jaren geleden gelezen en was blij verrast dezelfde hoofdpersoon te treffen in Zweedse laarzen. Ook dochter Louise en enkele andere bewoners aan de Zweedse scherenkust komen opnieuw voor in dit boek. Het boek speelt zich jaren later af, en is ook prima op zichzelf te lezen. Zelfs zonder de terugblikken in het boek, is het verhaal prima te volgen en los te lezen.

Toch moet ik zeggen dat ik het fijn vond beide boeken gelezen te hebben. Een heleboel verhaallijntjes worden verder getrokken en hoewel enorm veel hetzelfde blijft, lezen we toch weer verder in het leven van de arts Fredrik Welin. Deze man was chirurg en heeft ooit een flinke fout gemaakt. Daarna heeft hij zich teruggetrokken op een eilandje waar hij alleen leeft in het huis wat van zijn grootouders was.

Wanneer het boek begint, kijken we terug op de brand die een jaar eerder het huis van Fredrik compleet verwoestte. Alles ging verloren in de vlammen en Fredrik ging tijdelijk wonen in de caravan die van zijn dochter Louise is. Zijn dochter, die een geheimzinnig leven leidt en op z’n zachtst gezegd, grillig gedrag vertoont, komt hem opzoeken en blijkt zwanger te zijn. We kijken mee in het dagelijkse leven van Fredrik, zijn ontmoetingen met de andere mensen in dit eenzame stukje Zweden zoals de gepensioneerde postbode Ture Jansson, met wie hij een soort haat-liefde relatie heeft en de jongere journaliste Lisa Modin met wie hij graag een relatie wil beginnen.

Zweedse laarzen verhaalt verder over hoe hij verdacht wordt van de brand, die aangestoken blijkt, hoe hij naar Parijs gaat om zijn dochter uit de gevangenis te halen en over zijn toenaderingspogingen tot Lisa. De dagelijkse rituelen, de overpeinzingen en de andere gebeurtenissen in het afgelegen gebied, zoals een aantal andere branden en mensen die overlijden, worden uitgebreid besproken, alsook de vooroordelen tegen buitenlanders, de angst voor de dood en de manier waarop hij de herfst van zijn leven beschouwd.

Hoewel de vraag wie de brand heeft aangestoken de omschrijving ‘spannende roman’ kan verklaren, is het voor mij vooral een mooie roman. Ik heb genoten van de prachtige zinnen, zoals onderstaand gedicht. Enkele zinnen waren zo mooi geschreven (en dus ook prima vertaald!) dat ik ze meerdere malen heb gelezen om ze tot me door te laten dringen. En dat maakt het trage van dit boek ook de moeite waard. Het is geen “ik lees er even doorheen” thriller, het is een boek wat door het taalgebruik aandacht verdient.

Ook de eerlijke, soms rauwe manier van omgaan met ouder worden, met angst voor de dood, met eenzaamheid is erg indrukwekkend om te lezen. Kortom: een aanrader om te lezen en een waardig laatste boek van een bijzondere schrijver.

Zweedse laarzen – Henning Mankell
Hardcover, 400 pagina’s, uitgeverij De Geus
Bestel dit boek hier >>>>